گالوانیزه از پرمصرف‌ترین مقاطع ساختمانی و صنعتی، ورق‌های فولادی هستند که کاربردهای گوناگونی نیز دارند. اکثر ورق‌های فولادی به طور معمول دارای استحکام و سختی مناسبی هستند اما آنچه که کارآیی این ورق‌ها را حین سرویس محدود می‌کند، بالا بودن احتمال زنگ‌زدگی و همچنین وقوع خوردگی است. براین اساس دستیابی به ورق‌های فولادی با خواص سطحی و شیمیایی مطلوب‌تر فرآیند تولید ورق گالوانیزه می‌باشد. ورق‌های گالوانیزه‌ای که با این روش تولید می‌شوند، طول عمر و دوام بالاتر و همچنین خواص و کارآیی بیشتری نیز دارند. در این مقاله به 3 روش تولید ورق گالوانیزه اشاره می‌شود.
ورق گالوانیزه چیست؟
ورق گالوانیزه به ورق‌هایی گفته می‌شود که سطح آن‌ها از فلز روی پوشانده شده است. این نوع ورق به دلیل داشتن مزایای بسیار به یکی از پرکاربردترین نوع ورق‌ها تبدیل شده است. این مزایا عبارت از مقاومت بالا در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی، استحکام و دوام بسیار بالا و قیمت مناسب هستند.
گالوانیزاسیون چیست؟
همانطور که می‌دانید فولاد و آهن در برابر زنگی‌زدگی و خوردگی مقاومت خوبی ندارند و در صورتی که در معرض شرایط آب و هوایی مختلف قرار گیرند ممکن است به آن‌ها آسیب وارد شود. برای اینکه از پوسیدگی و خوردگی جلوگیری شود بایستی بر روی آن‌ها عملیاتی صورت گیرد تا باعث مقاومت آن‌ها گردد. یکی از راه‌های مقاوم کردن ورق‌های فولادی در برابر خوردگی و پوسیدگی، روش گالوانیزسیون است.
3 روش تولید ورق گالوانیزه وجود دارند که در این فرآیند، ورق‌های فولادی و آهنی با کمک یک لایه محافظتی از جنس روی پوشانده می‌شوند. این روش یکی از بهترین راهکارها برای مقاوم کردن ورق‌ها در محیط‌هایی با میزان خوردگی و پوسیدگی بالا می‌باشد.
ورق‌های تولید شده با این روش، ورق‌های گالوانیزه نام دارند. از آنجایی که این نوع از ورق‌ها با لایه محافظ روی پوشیده شده‌اند حتی زمانی که در محیط مرطوب قرار گیرند دچار پوسیدگی و یا خوردگی نمی‌شوند. براساس اینکه ضخامت لایه محافظ چقدر باشد به همان اندازه در برابر خوردگی و پوسیدگی مقاوم خواهند بود. بنابراین با بیشتر شدن ضخامت لایه محافظ، مقاومت ورق گالوانیزه نیز بیشتر می‌گردد.
ویژگی‌های ورق گالوانیزه
ورق‌های گالوانیزه ویژگی‌های زیادی دارند که عبارتند از:
- این ورق شامل طیف وسیعی از محصولات فولادی با خاصیت شکل‌پذیری، مقاومت و استحکام بالا هستند.
- این محصولات از خاصیت جوش‌پذیری بالایی برخوردار هستند و به وسیله جوش به راحتی به هم متصل می‌شوند.
- این ورق‌ها دارای درجه‌بندی مختلفی هستند و به دلیل خاصیت شکل‌پذیری بالا با محصولات فولادی نورد سرد به لحاظ فرم‌پذیری قابل رقابت هستند.
- پوشش گالوانیزه طیف گسترده‌ای از پرداخت‌های سطحی را در بردارد مانند پرداخت‌های سطوح رنگ‌آمیزی شده.
- هنگام پوشش‌دهی ورق گالوانیزه موارد همچون جرم و ضخامت پوشش با دقت کنترل می‌شوند و باعث تشکیل نوعی فلز آلیاژی می‌گردند. همین امر در زمان پرس‌کاری و شکل‌دهی خطر پودر شدن و ایجاد براده را کاهش می‌دهد.
- نوعی از محصولات گالوانیزه که امروزه وارد بازار می‌شوند به شکل روغنی با سطوح فعال هستند که با فرآیندهای فسفاته و فرآیندهای قبل از رنگ‌آمیزی سازگاری خوبی دارند.
- می‌توان با رنگ‌آمیزی محصولات گالوانیزه کروماته شده در شرایط محیطی بسیار نامطلوب، باعث افزایش مقاومت ورق در برابر خوردگی و پوسیدگی شد.
- پوشش گالوانیزه ورق‌های فولادی که در زیر لایه رنگ قرار دارند مقاومت محصول نهایی را به میزان زیادی افزایش می‌دهند و باعث پیشگیری از پوسته شدن لایه رنگ نیز می‌گردند.
3 روش تولید ورق گالوانیزه
برای تولید ورق‌های گالوانیزه چندین روش وجود دارد که در اینجا 3 روش تولید ورق گالوانیزه معرفی می‌گردند:
روش غوطه‌وری گرم
یکی از رایج‌ترین روش‌های تولید ورق گالوانیزه، گرم است. ورق‌هایی که با این روش تولید می‌شوند را ورق گالوانیزه گرم می‌نامند. در این فرآیند پوشش‌دهی یک ورق آهنی یا فولادی با کمک غوطه‌ور کردن آن در حمام روی مذاب در دمای حدود 840 درجه فارنهایت یا 450 درجه سانتی‌گراد انجام می‌گیرد. پس از خارج نمودن ورق از حمام، پوشش روی که بر روی سطح آهن یا فولاد بیرونی قرار دارد با اکسیژن موجود در جو واکنش می‌دهد و باعث تشکیل اکسید روی می‌شود.
اکسید روی با دی اکسید کربن واکنش می‌دهد و یک لایه محافظتی به نام کربنات روی را تشکیل می‌دهد. این لایه دارای رنگ مایل به خاکستری مات و نسبتا پایدار است و به سطح ورق فولادی محکم می‌چسبد. در گالوانیزه گرم، از نظر شیمیایی روی با ورق زیرین پیوند می‌دهد و به صورت بخشی از فولاد محافظت شده در می‌آید.
کل سطح با غوطه‌ور شدن روی مایع، شامل تمام گوشه‌ها و لبه‌ها دارای پوشش روی می‌شوند. ضخامت لایه روی وابسته به ضخامت ورق فولادی زیرین آن است. طبق استاندارد DIN EN ISO 1461، ضخامت لایه روی برای ورق‌های تا ضخامت 1.5 میلی‌متر حدود 45 میکرون، برای ورق‌های تا ضخامت 3 میلی‌متر حدود 55 میکرون و ورق‌های تا ضخامت 60 میلی‌متر به اندازه 70 میکرون خواهد بود.
روش الکتروگالوانیزاسیون
یکی از 3 روش تولید ورق گالوانیزه آبکاری است که روکشی کاتیونی شکل توسط آن بر سطح ورق فولادی، ایجاد می‌گردد. به این شکل باعث مقاومت آن در برابر خوردگی می‌شود. این فرآیند با به کار بردن جریان الکتریکی در یک محلول الکترولیتی انجام می‌شود. در تولید ورق گالوانیزه با این روش، سرانجام پوششی یکنواخت با ضخامت دقیق ایجاد می‌گردد. با وجود اینکه سطح یکنواخت‌تری از فلز روی در این روش بر سطح ورق فولادی تشکیل می‌شود، اما در این روش معایبی هم وجود دارند که عبارتند از:
- نازک بودن لایه روی تشکیل شده به عنوان سطح پوششی
- مقاومت کم در برابر پوسیدگی و زنگ‌زدگی
روش گالوانیزه‌سازی فابریک (پیش گالوانیزه‌سازی)
فرآیندی که در کارخانه‌های تولید ورق به کار برده می‌شود فرآیند گالوانیزه‌سازی فابریک نام دارد. این روش به گالوانیزه‌سازی گرم شباهت زیادی دارد اما همانطور که گفته شد تنها در کارخانه‌های فولاد و بر روی موادی انجام می‌شود که از قبل دارای شکل و قالب خاصی بوده‌اند. در این روش، همانند روش گالوانیزه‌سازی گرم، ورق فرآیندهای تمیزسازی را طی خواهد کرد و سپس آن را از یک حوض پر از روی مذاب عبور می‌دهند و بعد به حالت اولیه خود باز می‌گردد.
این روش نسبت به گالوانیزه‌سازی گرم مزیتی دارد. این مزیت این است که می‌توان کلاف‌های بزرگ ورق فولادی را با پوششی یکنواخت‌تر گالوانیزه کرد. از طرفی دیگر، عیب این روش این است که پس از شروع فرایند گالوانیزه‌سازی، مشاهده می‌شود که قسمت‌هایی همچنان پوشش نیافته‌اند. این بدان معناست که هنگامی که کلاف طویل را به اندازه‌های کوچک‌تر برش می‌دهند، لبه‌هایی که از آنجا فلز برش داده شده است، بدون پوشش باقی مانده‌اند.
خرید از بازرگانی نجومی
گالوانیزاسیون به روشی گفته می‌شود که ورق با یک لایه فلز روی پوشانده می‌شود تا آن را در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت نماید. برای انجام این کار روش‌هایی وجود دارد. در این مقاله 3 روش تولید ورق گالوانیزه را به شما معرفی کردیم. هرکدام از این روش‌ها مزایا و معایبی نیز دارند که با توجه به نیاز خود باید از آن‌ها استفاده نمود. ورق گالوانیزه برای اطلاع از قیمت این ورق‌ها هنگام خرید آماده راهنمایی به شما عزیزان می‌باشد.