ورق سیاه چیست؟ آیا تا به حال به اهمیت ورق‌های سیاه در صنعت فکر کرده‌اید؟ یکی از حیاتی‌ترین و پرمصرف‌ترین فلزها و حتی ماده در دنیا آهن است که به علت استحکام و خواص مطلوب خود با دیگر فلزات به صورت ترکیبی به اشکال متفاوتی همچون ورق تبدیل می‌شود. ورق سیاه در انواع ورق جز محصولات آهنی است که برای ساخت کالاهای صنعتی آهنی با مصرف مستقیم مانند قطعات خودرو، پروفیل ساختمانی، مخزن تانک و … به عنوان یک کالای واسط به کار می‌رود.
بنابراین برای فعالان صنایع مربوطه بررسی موجودیت، کاربرد، خواص، انواع و عوامل مؤثر در تعیین قیمت ورق سیاه یا آهنی اهمیت بالایی دارد. ما در این مقاله از بازرگانی نجومی به این مسائل به شکل جامع و اختصاصی پرداخته‌ایم پس با ما همراه باشید.
ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه یا ورق نورد گرم از متداول‌ترین محصولات فولادی است. تعریف متالورژیکی ورق سیاه عبارت است از:
ورق فولادی نورد گرم یا به اختصار ورق سیاه Hot rolled mild steel به ورقی گفته می‌شود که از فولاد در دمای بالاتر از ۹۳۰ درجه سانتی‌گراد طی فرآیند نورد گرم ساخته شده باشد. از آن جا که ورق سیاه تحت عملیات نورد فشاری قرار می‌گیرد خاصیت فرم‌پذیری آن بهینه می‌شود. سطح خارجی این محصولات برخلاف ورق‌های گالوانیزه و یا روغنی براق نیست بلکه با وجود آثار اکسیداسیون و زنگ‌زدگی حالت مات دارد. رواج عبارت ورق سیاه از این مسئله نشأت گرفته است.
جالب است بدانید ورق فولادی به خودی خود یک محصول نهایی نیست. همچنین ورق‌های سیاه ساختمانی عمدتاً برای ساخت محصولات ثانویه مانند تیرآهن‌ها، تسمه‌ها، انواع پروفیل‌های ساختمانی و مقاطع فلزی، گاردریل، ساخت تانک ذخیره، تجهیزات عظیم صنعتی، کشتی‌سازی و … استفاده می‌شوند. از آن جا که ورق سیاه به خوبی گالوانیزه می‌شود محصولاتی که از آن حاصل می‌گردد نیز قابلیت گالوانیزه شدن دارند. خوشبختانه تولید عمده نیاز ورق سیاه صنایع ایران در داخل کشور صورت می‌گیرد. فولاد مبارکه اصفهان یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان ورق سیاه است که در سال ۱۳۷۰ تاسیس شد.
انواع ورق سیاه چیست؟
ورق‌های سیاه به دو دسته معمولی و صنعتی تقسیم می‌شوند. در ساخت و تولید هر یک از تکنولوژی‌های متفاوت بهره می‌گیرند. برای نمونه تولید ورق سیاه معمولی با استاندارد ST37 انجام می‌شود و کاربرد آن بیشتر در ساختن لوله‌ها و ساختمان‌سازی به چشم می‌خورد. در حالی که ورق سیاه صنعتی در صنایعی همچون سدسازی و پتروشیمی استفاده می‌شود. ورق صنعتی در ساختار خود کربن کمی دارد در نتیجه به نام فولاد نرمه نیز معروف است. نرمی این مقطع فولادی موجب شده تا انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری بالایی نیز داشته باشد.
در گروه ورق سیاه صنعتی ورق سیاه با استاندارد ST52 دیده می‌شود. ورق سیاه در مقایسه با انواع ورق روغنی از ضخامت کمتری برخوردار است. دمای تختال‌ها برای ساخت آن‌ها باید به ۱۲۸۰ درجه سانتی‌گراد برسد. ورق سیاه همانند ST37 از کربن کمی برخوردار است. اما با وجود عناصر آلیاژی هر چند ناچیز استحکام مطلوب‌تری دارد. بدیهی است انعطاف‌پذیری آن نیز کاهش یابد.
ورق سیاه برشی: وزن کم، مقاومت بالا و دامنه کاربرد وسیع از ویژگی‌های ورق سیاه ST37 و ورق سیاه ST52 است. ورق سیاه برشی را به سفارش مشتریان به وسیله دستگاه برش گیوتین، برش پلاسما، هوا برش و … برش می‌دهند. در صورتی که ورق سیاه با این روش تولید شود به آن ورق سیاه برشی می‌گویند. کاربرد ورق سیاه برشی به دلیل برش آن به اندازه‌های دلخواه گسترده‌تر است. ازجمله کاربرد آن می‌توان به تولید تیرآهن، تیرچه، سازه‌های مربوط به پل، میلگرد و … اشاره کرد.
مراحل تولید ورق سیاه
آیا میدانید مراحل تولید ورق سیاه چیست؟ معمولاً تولید ورق سیاه شش مرحله به صورت زیر دارد.
مرحله ذوب: در نحوه تولید ورق سیاه مرحله ذوب اولین گام است. فولاد به صفحه‌های نازک تبدیل می‌شود در نتیجه پردازش آن باید به خوبی صورت گیرد، به همین دلیل فولاد را در ابتدا ذوب کرده و به یک شمش یکنواخت و قابل پردازش تبدیل می‌کنند. سپس با تحت فشار قرار دادن آن ورق به شکل مسطح درمی‌آید. مرحله ذوب صرف نظر از نوع مقطع فولادی همواره اولین گام در مراحل تولید مقاطع فولادی است. این مرحله برای اجرا نیاز به کوره پیش گرم دارد.
مرحله ریخته‌گری: پس از مرحله ذوب، فولاد را داخل بوته می‌ریزند و سپس آن را در قالب مستطیل شکل قرار می‌دهند. زمان دقیق انجام این مرحله زمانی است که فولاد کاملاً حالت مایع و ذوب شده دارد. پس از آن که فولاد خنک شد به شکل قالب مستطیل درمی‌آید که به آن شمش می‌گویند.
مرحله پوسته‌زدایی: در تمام مراحل ساخت مقاطع فولادی نبود آلودگی حائز اهمیت است. ماده اولیه ساخت ورق سیاه یعنی شمش‌ها باید از هر گونه آلودگی عاری باشند تا کیفیت محصول نهایی مطلوب باشد. به این منظور پس از سرد شدن شمش‌ها آن‌ها را در مرحله پوسته‌زدایی توسط یک مخلوط شیمیایی تمیز می‌کنند.
مرحله نورد و آنیل: شمش‌های فولادی توسط حرکات تکراری غلتک بزرگ، نازک و نازک‌تر می‌شوند. این روند تا زمانی که به ضخامت مورد نظر برسند ادامه می‌یابد. عبور شمش‌ها به طور مداوم از میان غلطک‌ها آن‌ها را سخت‌تر می‌کند. گاهی در این مرحله فولاد را بازپخت می‌کنند.
مرحله خنک‌کاری: خنک‌کاری با روش‌های مشخص و در مدت زمان معین صورت می‌گیرد. بسته به نحوه اجرای این مرحله ورق سیاه نهایی از مشخصات و ویژگی‌های متغیر برخوردار می‌شوند.
مرحله کلاف‌پیچ: بسته‌بندی ورق سیاه تولید شده به شکل کلاف صورت می‌گیرد؛ زیرا حمل و نقل آن آسان‌تر شود.
مشخصات ورق سیاه چیست؟
از عمده‌ترین محصولات کارخانجات بزرگ فولاد ورق‌های سیاه هستند که در نوع فولاد، ضخامت و ابعاد دامنه بسیار گسترده‌ای دارند. ورق‌های ST37 و ST52 از رایج‌ترین نوع ورق فولادی تولید شده هستند. این ورق‌ها در استاندارد DIN17100 آنالیز شیمیایی می‌شوند. البته این استاندارد از سال ۱۹۸۰ معتبر نیست و جایگزین آن BSEN10025 است.
در خصوص ابعاد و اندازه ورق سیاه باید گفت ضخامت ۱ میلی‌متر تا ۱۰ سانتی‌متر در این محصول دیده می‌شود. با افزایش ضخامت حالت تختال slab در ورق سیاه ایجاد شده و شکل‌پذیری آن کاهش می‌یابد. ورق سیاه عرضی در دامنه ۱۰۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر دارد و طول آن بدون محدودیت بسته به سفارش مشتری تولید می‌شود. ارزیابی وزن ورق سیاه براساس جدول‌های استاندارد وزنی صورت می‌گیرد. در هر حال آگاهی مشتریان از وزن ورق سیاه در زمان خرید ضروری است.
کاربرد ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه با توجه به استانداردها، شرایط خاص تولید و ویژگی‌های منحصربه‌فرد در ساخت و تولید تجهیزات و وسایل گوناگون به کار برده می‌شود. به خصوص کاربرد ورق سیاه در مکانی که تحمل بالا حائز اهمیت نیست انتخاب مطلوبی است. ورق سیاه در موارد زیر کاربرد دارد.
- در تولید قطعات و مصالح فلزی در صنعت ساختمان استفاده می‌شود.
- کاربرد در صنعت خودروسازی
- در ساخت انواع آب گرم‌کن به ورق سیاه نیاز است.
- کاربرد در ساخت انواع تجهیزات برای صنعت کشاورزی
- در تولید رینگ و چرخ‌ها ورق سیاه کاربرد دارد.
- کاربرد در ساخت انواع تانکر، انواع مخازن خاص برای کشتی‌ها
همچنین ورق سیاه در بدنه کامیون، مسیرهای ریلی، درب‌ها و قفسه‌ها، لوله و تیوب، ساخت سیلو و … استفاده می‌شود.
مزایای ورق سیاه چیست؟
استفاده از ورق سیاه مزایای بی‌شمار دارد که در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره کردیم.
- استفاده از ورق سیاه خواص مکانیکی را بهبود می‌بخشد.
- مقاومت کششی را بالا می‌برد.
- از مقاومت ارتجاعی مناسب برخوردار است.
- خاصیت چکش‌خواری بالا دارد.
- استحکام و سختی آن زیاد است.
- در تولید ورق سیاه در اثر عملیات حرارتی تنش پسمانده حذف می‌شود.
- در مقایسه با ورق‌های روغنی از مقاومت خوبی در برابر خوردگی برخوردار است.
قیمت ورق سیاه
از آن جا که ورق سیاه در بازار تقاضا بالایی دارد قیمت آن بر بازار فولاد تاثیر مستقیمی می‌گذارد. ورق سیاه نسبت به انواع مشابه خود به دلیل تولید از طریق فرآیند نورد گرم قیمت پایین‌تری دارد. در نتیجه انتخاب مناسبی برای تولید دستگاه با ابعاد بالا است که این موضوع تقاضای آن را در بازار فولاد افزایش می‌دهد. خرید ورق‌های سیاه به دو شکل رول و برش خورده صورت می‌گیرد. برای اطلاع از قیمت روز ورق سیاه پیشنهاد می‌شود به سایت‌های معتبر در این حوزه مراجعه کنید.
خرید ورق سیاه از بازرگانی نجومی
همان گونه که در مطلب اشاره کردیم ورق سیاه چیست، از طریق عملیات نورد گرم ایجاد می‌شود و از پرمصرف‌ترین محصولات فولادی است. توجه به نکات متعددی چون ابعاد ورق، ضخامت ورق، برند سازنده ورق و … هنگام خرید به مشتریان توصیه می‌شود؛ زیرا بی‌توجهی به آن‌ها ممکن است هزینه بیشتر و عدم رفع نیاز مربوطه را در پی داشته باشد. خریدی که با هزینه‌ای معقول نیازهای ما را برطرف کند یک خرید اقتصادی است. آهن نجومی یکی از بزرگ‌ترین و کامل‌ترین مرجع رسمی آنلاین قیمت خرید و فروش آهن‌آلات ساختمانی و صنعتی است.
این مجموعه با تیم قوی و باتجربه شما را با کمترین قیمت و بهترین کیفیت آشنا می‌سازد. آهن نجومی با در نظر گرفتن توسعه روزافزون فناوری صنعت و ساختمان و وجود رقبای متعدد بر آن شد تا صداقت در گفتار و سرعت در کار را سرلوحه خود قرار دهد. برای سفارش انواع محصولات از جمله ورق سیاه به سایت بازرگانی نجومی مراجعه کنید.