سازه‌های ساختمانی از بخش‌های مختلفی مانند دیواره‌ها، کف، سقف و … تشکیل می‌شوند که در این میان یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌ها سقف است. هر کدام از بخش‌های بنا با روش‌های متفاوتی ساخته می‌شوند که بتوانند مقاومت و استحکام لازم را در برابر نیروهای وارده داشته باشند و دچار آسیب دیدگی نشوند. در اجرای سقف نیز از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود و همین علت موجب می‌شود انواع مختلفی از سقف‌ها در بازار وجود داشته باشد. سازه‌های مختلف بنا به اسکلتی که دارند می‌توانند سقف‌های متفاوتی داشته باشند که هریک نیز متناسب با نوع سازه و تشخیص مهندسین قابل نصب و اجرا می‌باشند.
با توجه به تنوع سقف‌ها و همچنین ویژگی‌ها و کاربرد متفاوتی که دارند در این مطلب از سایت بازرگانی نجومی قصد داریم شما را با انواع سقف های ساختمانی مرسوم آشنا کنیم.
ویژگی‌های سقف ساختمان
قبل از اینکه به معرفی انواع سقف‌ها بپردازیم، برخی از ویژگی‌های کلی که باید هر سقف حالا از هر نوعی هم که باشد داشته باشد بیان می‌کنیم.
از اساسی‌ترین ویژگی‌هایی که سقف یک ساختمان باید داشته باشد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در برابر آتش سوزی، گرما و سرما مقاومت بالایی داشته باشد.
- در برابر رطوبت عایق خوبی باشد و بتواند از ورود رطوبت به داخل ساختمان جلوگیری کند.
- از مقاومت و پایداری لازم در برابر فشار بارهایی که به آن تحمیل می‌شود برخوردار باشد.
انواع سقف
همانطور که گفتیم یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر ساختمان سقف آن است که با روش‌های مختلفی اجرا و پیاده‌سازی می‌شود. برای ساختمان‌سازی انواع مختلفی سقف وجود دارد که هر کدام از آنها دارای ویژگی‌های خاصی هستند و نحوه اجرا و مصالح آنها نیز با یکدیگر متفاوت می‌باشد. انواع سقف‌های شامل موارد زیر می‌شوند
- سقف دال بتنی
- سقف یوبوت
- سقف چوبی
- سقف تیرچه بلوک
- سقف تیرچه کرومیت
- سقف متحرک
- سقف طاق ضربی
- سقف کاذب
- سقف وافل
- سقف سیاک
- سقف عرشه فولادی
- سقف کامپوزیتی
- سقف روفیکس
- سقف تیردال
- سقف پیش تنیده
- سقف کوبیاکس
در ادامه این مطلب شما را با کاربرد این سقف‌ها بیشتر آشنا می‌کنیم.
سقف دال بتنی
یکی از انواع سقف مدل دال بتنی است. منظور از دال بتن در این سقف قسمتی است که از بتن و فولاد به صورت یکپارچه استفاده می‌شود. سقف دال بتنی جزء سقف‌های بسیار مستحکم به شمار می‌رود و از بتن و آماتور تشکیل می‌شود که وزن بسیار بالایی نیز دارد. همچنین این سقف دارای ضخامتی در حدود 10 الی 50 سانتی متر بوده که با این ابعاد برای سقف طبقات اجرا می‌شود. معمولا اکثر مهندسین از این نوع سقف در بناهایی که از اهمیت بالایی برخودار هستند مانند نیروگاه‌ها و مراکز صنعتی بزرگ استفاده می‌کنند.
مزایای سقف دال بتنی
از مهم‌ترین ویژگی‌های این سقف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عمر طولانی
- مقاومت صوتی و حرارتی بالا
- صرفه جویی در مصرف مصالح
- مقاومت بالا در برابر لرزش‌های ناشی از زلزله
سقف یوبوت
این سقف نوعی سقف دال بتنی است اما از نظر مقدار و جهت قرارگرفتن آرماتورها متفاوت می‌باشند. استفاده از یوبوت برای سبک‌سازی دال‌های سقف انجام می‌شود. مصالحی که برای این سقف مورد نیاز است شامل: میلگرد، بتن و قالب‌های پلی پروپیلن می‌شود. برای اجرای این سقف ابتدا قالب‌های پلی پروپیلن بین میلگردها قرار می‌گیرند سپس اطراف این قالب‌ها بتن‌ریزی می‌شود تا یک سطح صاف ایجاد شود. با توجه به اینکه این سقف‌ها در مقابل شکستن و خرد شدن حساس هستند باید هنگام اجرای آنها دقت زیادی صورت گیرد.
مزایای سقف یوبوت
- امکان اجرای سریع
- مقاومت در برابر آتش سوزی
- نیاز کم به مصرف بتن و کاهش هزینه
- وزن کمی دارد که در کاهش نیروهای افقی در زمان زلزله موثر است.
- در اجرای ستون و فوندانسیون نیاز به مقاطع کوچکتری می‌باشد که باعث کاهش هزینه می‌شود.
سقف تیرچه بلوک
سومین نواع از لیست انواع سقف مدل تیرچه بلوک است. این سقف به عنوان رایج‌ترین نوع سقف در ایران به شمار می‌رود و همانطور که از نام آن مشخص می‌شود از تیرچه و بلوک تشکیل می‌شود. علاوه بر آن سایر عناصر تشکلیل دهنده این سقف دال، میلگرد حرارتی، میلگرد تقویتی و بتن است. تیرچه‌ها و بلوک‌ها دارای انواع مختلفی هستند که بنا به نیاز پروژه و سازه مورد نظر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این سقف تیرچه‌ها به عنوان تیر فرعی می‌باشند و فاصله مابین تیرچه‌ها را با بلوک پر می‌کنند.
این نوع سقف را در ساختمان‌هایی که اسکلت آنها فلزی، آجری و بتنی هستند مورد استفاده قرار می‌دهند.
اما این سقف دارای معایبی هم هستند که بهتر است با آن آشنا شوید:
- قابلیت استفاده در دهانه‌های بزرگ برای آن فراهم نیست
- به علت استفاده از شمع و جک امکان اجرای چند سقف به صورت همزمان وجود ندارد.
- ضخامت کم بتن پوششی تیرچه‌ها باعث خورده شدن آرماتورها و کاهش مقاومت آن می‌شود.
مزایای سقف تیرچه بلوک
- مقاومت بالا در برابر آتش
- مقاومت بالا در برابر زلزله و باد
- مقاومت بالا در برابر نیروهای افقی
- از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است
- عایق بسیار خوب در برابر رطوبت، حرارت و صدا
- وزن کم و در نتیجه عدم نیاز به جرثقیل در حمل مصالح
- به علت پیش ساخته بودن آن سرعت اجرای بالایی دارد.
(نکته: چنانچه در این سقف بجای بلوک از یونولیت استفاده شود مقاومت آن در برابر آتش سوزی افزایش می‌یابد.)
سقف طاق ضربی
این سقف از قدیمی‌ترین انواع سقف در ایران است. سقف طاق ضربی در گذشته بسیار متداول و مرسوم بود اما به دلیل اینکه در برابر زلزله از مقاومت و استحکام لازم برخوردار نیست امروزه چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. از دیگر معایب این سقف که باعث شده است امروزه طرفدار کمتری داشته باشد می‌توان موارد زیر را بیان کرد:
- وزن زیاد
- عدم امکان عبور تاسیسات از روی سقف
- بخورده شدن آهن در تماس آن با سیلیکات گچ
- لرزش زیاد سقف حتی در هنگام راه رفتن روی آن
برای اجرای این سقف دو تیر موازی یا پل زده می‌شود و تیرهای فرعی را در موازات یکدیگر عمود بر این پل قرار می‌دهند. مصالح مورد استفاده برای اجرای این سقف آجر فشاری، تیر و ملات گچ و خاک است.
مزایای سقف طاق ضربی
- آسان بودن اجرای آن
- هزینه پایین جهت اجرای آن
- عدم نیاز به شمع بندی در اجرا
- امکان انجام تغییرات و اصلاح بعد از اجرا
سقف کامپوزیت
سقف کامپوزیت از دیگر انواع سقف می‌باشد که از ترکیب بتن و فلز تشکیل می‌شود. در فرآیند ساخت این سقف از یونولیت استفاده نمی‌کنند. سقف‌های کامپوزیت تنها برای سازه‌های اسکلت فلزی قابل اجرا می‌باشد. اجزای تشکیل دهنده این سقف شامل مواردی مانند بتن، تیرهای اصلی و فرعی، آرماتور حرارتی و برش گیر می‌شوند. برش گیرهای به کار رفته در این نوع سقف گل میخ می‌باشند و وظیفه اتصال ورق‌های پوششی به تیرهای فرعی را دارند.
از مشکلات عمده این سقف این است که در ساختمان‌های بیشتر از یک طبقه لوله‌های تاسیساتی طبقات در سقف طبقه پایین خود قرار می‌گیرد که همین امر باعث می‌شود دسترسی به آن مشکل باشد. همچنین احتمال تغییر شکل طولانی مدت به دلیل وجود پدیده خزش در بتن فشاری وجود دارد.
مزایای سقف کامپوزیت
- بالا بودن سختی و استحکام سقف
- در اجرای این سقف نیاز به شمع بندی نمی‌باشد
- امکان اجرای جندین سقف به طور همزمان وجود دارد
- سرعت اجرای بالای آن به دلیل عدم نیاز به شمع بندی
- کم بودن وزن نهایی سقف نسبت به سقف‌های تیرچه بلوک و طاق ضربی
- به دلیل استفاده از مصالح مرکب در میزان مصرف فولاد صرفه جویی می‌شود
سقف چوبی
یکی از با قدمت‌ترین مصالحی که از دیرباز تا به امروز در ساختن پناهگاه برای انسان مورد استفاده قرار می‌گرفته چوب است. چوب‌ها دارای انواع بسیار زیاد و متنوعی هستند که هر کدام هم ویژگی خاص خود را دارند. به همین دلیل هنگام اجرای سقف چوبی برای سازه مورد نظر باید حتما اطلاعات کافی از جنس و نوع چوب داشته باشید و ویژگی‌های آن‌را در نظر بگیرید.
اما این نوع سقف به دلیل دارا بودن معایبی مانند عدم مقاومت در برابر نفوذ موریانه و موجودات زنده، آتش سوزی و رطوبت و همچنین غیر قابل اجرا بودن برای همه مناطق مورد استفاده زیادی قرار نمی‌گیرد. از طرفی در کشور ما از این نوع سقف و یا سازه‌های چوبی استفاده بسیار کمی می‌شود که همین امر نشان دهنده شناخت و آگاهی اندک مردم با این سازه‌ها می‌باشد. اما این نوع سقف مانند سایر سقف‌ها دارای مزایایی می‌باشدکه به آن اشاره می‌کنیم.
مزایای سقف چوبی
- عایق صوتی
- اجرای بسیار راحت و آسان
- سازگاری بالا با محیط زیست
- کاهش در وزن سازه ساختمانی
- مقاومت بالا در برابر نیروهای فشاری و کششی
- کم شدن خسارات مالی و جانی در هنگام بروز حوادثی مانند زلزله
- به دلیل ارزان بودن چوب نسبت به سایر مصالح ساختمانی هزینه‌ها کاهش می‌یابد
جمع بندی
همانطور که در این مطلب اشاره کردیم یکی از مهم‌ترین قسمت‌های هر سازه ساختمانی سقف آن می‌باشد. همچنین شما را به طور مختصر با انواع مختلف سقف، مزایا و نحوه اجرای آن آشنا کردیم. سقف‌ها پوششی مناسب هستند برای جلوگیری از نفوذ تابش‌های خورشید، بارندگی‌ها و عوامل دیگر که همین امر باعث اهمیت آنها می‌شود. به همین دلیل برای انتخاب سقف مناسب برای سازه خود باید دقت داشته باشید و سقفی را متناسب با شرایط محیطی و جغرافیایی محل انتخاب نمایید.
ما در این مطلب از سایت بازرگانی نجومی شما را تنها با تعدادی از مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع سقف آشنا کردیم، اما همانطور که در ابتدا بیان شد سقف‌های دارای تنوع بسیار زیادی می‌باشند. چنانچه نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر و یا راهنمایی در خصوص سایر سقف‌ها دارید می‌توانید با کارشناسان این مجموعه ارتباط برقرار نمایید و از مشاوره آنها بهره‌مند شوید.